Daar is ‘n groot misverstand dat doof mense nie musiek kan ervaar nie. Baie mense met verskillende vlakke van gehoorverlies, van ligte gehoorprobleme tot totale doofheid, neem aktief deel aan musiek. Hulle speel instrumente, sing, en geniet musiek op hul eie unieke manier. Musiek is nie beperk tot net klank nie – dit is ‘n fisiese en emosionele ervaring wat op verskeie maniere waargeneem kan word.

Vir kinders en jongmense met gehoorverlies het musiek verskeie voordele. Dit bou selfvertroue, help met emosionele ontwikkeling en verbeter fyn motoriese vaardighede. Dit maak nie saak hoe ‘n mens musiek ervaar nie – dit bly ‘n kragtige manier om kreatiwiteit en emosie uit te druk.
Hoe Doof Mense Musiek Voel en Speel
Musiek bestaan uit vibrasies – en vibrasies kan gevoel word. Dit is hoe mense met gehoorverlies musiek “luister”. Hulle ervaar die ritme en melodie deur die vibrasies wat deur hul liggaam beweeg. Party musikante staan kaalvoet op die vloer sodat hulle die vibrasies beter kan aanvoel, soos Mandy Harvey, ‘n doof sanger, en Evelyn Glennie, ‘n bekende doof perkussiespeler.
Baie doof musikante gebruik ook ander taktieke om in tyd te bly wanneer hulle saam met ander speel. Hulle hou fyn dop hoe ander musikante beweeg en gebruik visuele leidrade soos kopknikke of oogkontak om saam in ritme te bly. Beethoven, toe hy heeltemal doof geword het, het die vibrasies van sy klavier gevoel om sy musiek te komponeer. Hy het selfs ‘n stok in sy mond gesit om die vibrasies direk in sy kakebeen en brein oor te dra.
Die Rol van Vibrasie-tegnologie
Vandag is daar tegnologie wat spesifiek ontwerp is om mense met gehoorverlies te help om musiek beter te ervaar. ‘n Goeie voorbeeld hiervan is Musical Vibrations-toerusting, wat vibrasies in musiek versterk sodat mense dit met hul lywe kan voel.
Wanneer mense na ‘n lewendige konsert gaan, gebruik hulle soms ballonne of luidsprekers om die vibrasies van die musiek sterker te voel. Hierdie vibrasies maak dit moontlik vir hulle om nie net die ritme nie, maar ook verskillende instrumente te onderskei. Musical Vibrations-tegnologie kan selfs verskillende instrumente se vibrasies apart oordra, wat ‘n ryker en meer gelaagde ervaring bied.

Musiek en Toeganklikheid by Konserte
Al hoe meer musiekfeeste en konserte besef dat musiek nie net vir horende mense is nie. Daar is verskeie inisiatiewe wat musiek meer toeganklik maak vir die doof gemeenskap:
*Regstreekse BSL-vertalings (British Sign Language)**: Baie konserte het nou BSL-vertalers wat liedjies se lirieke in gebaretaal vertolk. Dit maak dit vir doof gehore moontlik om die lirieke en emosie van ‘n lied te ervaar.
Verbeterde Klank- en Vibrasie-stelsels: Sommige konserte het spesiale vibrasie-stelsels wat mense help om die musiek deur hul liggame te voel.
Verbeterde Toeganklikheid by Konsertlokale: Meer lokale maak voorsiening vir doof gehore deur spesiale sitplekke te bied naby luidsprekers of met tegnologie wat vibrasies oordra.
Sally Reynolds, ‘n doof ma wat gereeld saam met haar dogter musiekvertonings bywoon, het onlangs ‘n hofsaak gewen teen ‘n konsertorganiseerder wat nie ‘n gebaretaal-vertaler beskikbaar gestel het nie. Hierdie tipe aksies wys dat die samelewing stadig maar seker besef dat doof mense dieselfde reg het om musiek te ervaar soos enigiemand anders.
Bekende Doof Musikante en Kunstenaars
Musiek is ‘n universele taal – en daar is verskeie bekende doof musikante en kunstenaars wat bewys dat gehoorverlies nie ‘n beperking is nie:
SignKid – ‘n Britse “signsong” rapper en vervaardiger wat doof is en sy musiek deur visuele en vibrasie-elemente uitbeeld.
Warren “WaWa” Snipe – ‘n doof rapper wat ‘n nuwe genre genaamd “Dip-Hop” geskep het, wat rap uit ‘n doof perspektief benader.
Sean Forbes – ‘n doof rapper en aktivis wat D-PAN (Deaf Professional Arts Network) gestig het om musiek meer toeganklik te maak vir mense met gehoorverlies.
Amber Galloway Gallego – ‘n ASL-musiekvertaler wat bekend is vir haar energieke vertolkings van musiek, veral rap en hip-hop.

Musiek is Meer as Klank
Daar is ‘n foutiewe idee dat musiek net iets is wat gehoor word. Musiek is ‘n fisiese en emosionele ervaring wat mense op verskeie maniere ervaar – deur klank, vibrasies, visuele bewegings, en emosionele reaksies. Dit is waarom dit so belangrik is om musiek meer inklusief en toeganklik te maak.
As jy ‘n musiekliefhebber is en jy ken iemand met gehoorverlies, dink daaraan om hulle saam te nooi na ‘n konsert waar hulle musiek op ‘n ander manier kan beleef. En as jy self ‘n musikant of ‘n konsertorganiseerder is, oorweeg dit om tegnologie en strategieë in te bring wat musiek vir almal beskikbaar maak.
Musiek is nie net vir die ore nie – dis vir die hart, die lyf en die siel.