Die Abraham Kriel Kinderhuis in Potchefstroom is een van Suid-Afrika se mees gesiene instellings vir kindersorg, met 'n geskiedenis wat terugdateer na die nasleep van die Anglo-Boereoorlog (1899-1902). Hierdie artikel delf in die ryk geskiedenis van die kinderhuis, vanaf sy ontstaan tot sy hedendaagse rol in die gemeenskap.
Die Beginjare en Die Nood aan ‘n Weeshuis
Na die Anglo-Boereoorlog was die nood vir kinderwelsyn nog nooit groter nie. Toe die Potchefstroomse konsentrasiekamp op 6 Februarie 1903 gesluit is, is 'n groot aantal weeskinders agtergelaat. Teen hierdie tyd is 'n weeshuis bestuur deur vroulike inwoners van die kamp in afwagting op die moontlike terugkeer van hul vaders uit krygsgevangenskap.
Die Eerste Weeshuis en Verskeie Inisiatiewe
Met die repatriasie van alle krygsgevangenes, het dit duidelik geword dat sommige vaders nooit sou terugkeer nie. Dit het gelei tot die stigting van twee weeshuisinstellings:
Die Engelse Weeshuis – Geleë naby die treinstasie en bestuur deur Mej. Sharp. Dit het omtrent 40 kinders gehuisves.
Die Afrikaanse Weeshuis – Hierdie fasiliteit was in 'n kerkgebou geleë en het tussen 80 en 90 kinders versorg. Dit was moontlik gemaak deur fondse wat deur Boere-generaals in Nederland ingesamel is.
Hierdie weeshuise is as tydelike oplossings beskou, en teen 1905 is daar besluit om dit te kombineer en in 'n nywerheidskool te omskep. Hierdie nuwe instelling is in Februarie 1905 geopen met J.P. Bredell as superintendent.
Die Omskakeling na ‘n Nywerheidskool en Verdere Groei
Op 23 Oktober 1907 is die nuwe gebou van die weeshuis en nywerheidskool oos van die dorp amptelik geopen deur Sir John Adamson, destydse Direkteur van Onderwys. Kinders is opgelei in verskeie vaardighede soos skoenmaak, meubels vervaardiging, waens bou, kleremaak en tuinmaak. Hierdie instansie het die grootste nywerheidskool van sy soort in Suid-Afrika geword en het in 1910 twee afdelings gehad:
Die Jongensnywerheidskool, wat later die Tegniese Hoërskool geword het.
Die Meisiesnywerheidskool, wat in 1940 die Hoër Huishoudskool geword het.
Die Ontstaan van die Abraham Kriel Kinderhuis
Reeds in 1902 het ds. Abraham Kriel, van die Langlaagte gemeente van die NG Kerk in Johannesburg, ‘n kinderhuis gestig vir kinders wat deur die oorlog wees gelaat is. Hy het volgehou dat hierdie kinders nie as "weeskinders" geklassifiseer moes word nie, en daarom is die eerste kinderhuis in Suid-Afrika in Langlaagte gevestig.
In 1956 het die kapasiteit van die Langlaagte Kinderhuis oorskry geraak, en 80 kinders is per veetrok na Potchefstroom vervoer. Hierdie kinders het tydelik in tente gewoon, totdat die eerste geboue opgerig is, bestaande uit vier huise, 'n saal en personeelverblyf.
Die Abraham Kriel Kinderhuis Vandag
Deur die dekades heen het die Abraham Kriel Kinderhuis in Potchefstroom gegroei en ontwikkel tot 'n gespesialiseerde versorgingsentrum vir kinders in nood. Vandag bied dit omvattende ondersteuning aan sowat 230 kinders en studente, insluitend:
Kindersorg – Veilige behuising en ‘n gesinsgeoriënteerde omgewing.
Onderwys – Samewerking met skole en akademiese ondersteuning.
Terapie – Berading en emosionele ondersteuning vir kinders met trauma.
Gesondheidsorg – Mediese en geestesgesondheidsondersteuning.
Die Liggiefees en Gemeenskapsbetrokkenheid
Sedert 2015 het die Liggiefees gegroei tot 'n belangrike fondsinsamelingsprojek vir die kinderhuis. Hierdie inisiatief het begin as 'n kleinskaalse projek, maar het gegroei tot ‘n belangrike gemeenskapsgeleentheid wat jaarliks duisende besoekers lok.
Afsluiting
Die Abraham Kriel Kinderhuis is ‘n baken van hoop en sorg vir kinders in nood. Vanaf sy beskeie begin tot sy hedendaagse invloedryke rol, het dit generasies van kinders gehelp om hul trauma te verwerk en ‘n nuwe toekoms te bou. Dit is ‘n instelling wat deur die jare heen bewys het dat dit nie net ‘n kinderhuis is nie, maar ‘n tuiste waar kinders kan floreer.
.jpeg)
